Aggregate Expenditure and Output & Fiscal Economy Examples

Giriş

Bu makalede, Aggregate Expenditure (Toplam Harcama) ve Output (Üretim) kavramlarını ve bunların ekonomi üzerindeki etkilerini inceleyeceğiz. Ayrıca, Fiscal Economy Examples (Maliye Ekonomisi Örnekleri) üzerinden tam istihdama ulaşmak için gereken faiz oranını nasıl belirleyeceğimizi ve ulusal tasarrufun planlanan yatırımla nasıl dengelendiğini göstereceğiz.

Toplam Harcama ve Üretimi Anlamak

Ekonomide dengeyi sağlamak için, bir ülkenin toplam geliri (output ya da income olarak da bilinir) ile toplam harcamalarının eşit olması gerekir. Bu dengeyi ifade eden denklem:

$$Y = C + I + G + NX$$

• $Y$: Toplam gelir veya üretim düzeyi
• $C$: Tüketim
• $I$: Yatırım
• $G$: Kamu harcamaları (Government Expenditure)
• $NX$: Net ihracat (Net Export)

Problemin Tanımı

Verilen bilgiler:

• Tüketim fonksiyonu (Consumption Function): $$C = 1300 + 0.5(Y - T) - 6000R$$
• Planlanan yatırım (Planned Investment): $$I_{\text{planned}} = 900 - 6000R$$
• Kamu harcamaları: $$G = 1100$$
• Net ihracat: $$NX = 0$$
• Vergi miktarı: $$T = 1750$$
• Potansiyel üretim (Potential Output): $$Y^* = 2930$$

A Şıkkı: Tam İstihdama Ulaşmak İçin Faiz Oranı Kaç Olmalıdır?

Tam istihdam (Full Employment), ekonomide çalışmak isteyen herkesin iş bulabildiği durumu ifade eder. Bu noktada, gerçek üretim düzeyi potansiyel üretime eşittir ($Y = Y^*$).

Amacımız, $Y = Y^* = 2930$ iken dengeyi sağlayacak faiz oranı $R$'yi bulmaktır.

Adım 1: Denge Denklemimizi Kurma

Toplam gelir toplam harcamalara eşittir:

$$Y = C + I_{\text{planned}} + G + NX$$

Bilinen değerleri yerine koyuyoruz:

$$2930 = \left[1300 + 0.5(2930 - 1750) - 6000R\right] + \left[900 - 6000R\right] + 1100 + 0$$

Adım 2: Denklemi Sadeleştirme

Parantez içlerini açıp sadeleştiriyoruz:

1. Tüketim ($C$):

   $$C = 1300 + 0.5(1180) - 6000R \\ C = 1300 + 590 - 6000R \\ C = 1890 - 6000R$$

2. Planlanan yatırım ($I_{\text{planned}}$):

   Zaten verilmiş:

   $$I_{\text{planned}} = 900 - 6000R$$

3. Sağ taraftaki sabitleri topluyoruz:

   $$C + I_{\text{planned}} + G = (1890 - 6000R) + (900 - 6000R) + 1100 \\ = 3890 - 12000R$$

Adım 3: Denklemi Çözme

Denklemi yeniden yazıyoruz:

$$2930 = 3890 - 12000R$$

Her iki taraftan 3890 çıkarıyoruz:

$$-960 = -12000R$$

Her iki tarafı $-12000$'e bölüyoruz:

$$R = \frac{-960}{-12000} \\ R = 0.08$$

Yani, tam istihdama ulaşmak için faiz oranı %8 olmalıdır.

B Şıkkı: Ulusal Tasarruf ile Planlanan Yatırımın Eşitliğini Gösterin

Faiz oranı $R = 0.08$ iken, ulusal tasarrufun planlanan yatırımla eşit olduğunu göstermemiz isteniyor.

Ulusal Tasarrufu Hesaplama

Ulusal tasarruf (National Saving) şu şekilde hesaplanır:

$$S = Y - C - G$$

Verilen değerleri yerine koyuyoruz:

1. $Y = 2930$

2. $C$'yi faiz oranı $R = 0.08$ için hesaplıyoruz:

   $$C = 1890 - 6000R \\ C = 1890 - 6000 \times 0.08 \\ C = 1890 - 480 \\ C = 1410$$

3. $G = 1100$

Tasarrufu hesaplayalım:

$$S = 2930 - 1410 - 1100 \\ S = 420$$

Planlanan Yatırımı Hesaplama

Planlanan yatırım:

$$I_{\text{planned}} = 900 - 6000R \\ I_{\text{planned}} = 900 - 6000 \times 0.08 \\ I_{\text{planned}} = 900 - 480 \\ I_{\text{planned}} = 420$$

Sonuç

Görüyoruz ki:

$$S = I_{\text{planned}} = 420$$

Bu, faiz oranı %8 iken ulusal tasarrufun planlanan yatırımla eşit olduğunu gösterir.

Sonuç

Bu çalışma ile tam istihdama ulaşmak için gereken faiz oranını bulduk ve bu faiz oranında ulusal tasarrufun planlanan yatırımla eşitlendiğini gösterdik. Aggregate Expenditure ve Output arasındaki ilişkiyi anlayarak, ekonomik dengelerin nasıl sağlandığını ve mali politikaların bu dengeler üzerindeki etkisini görmüş olduk. Bu tür analizler, ekonomik politikaların belirlenmesinde ve kaynakların etkin kullanımında kritik öneme sahiptir.